به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، هنوز هم در این دنیای پیشرفته و مدرن امروزی افرادی هستند که نسبت به صحبت کردن در مورد مسائل جنسی، تربیت و آموزش آن تابوهای بسیار زیادی دارند. این دیدگاه نه تنها درست نیست بلکه باعث آسیب، ضربه و ترس در سنین پایین میشود.
برخلاف گسترش اطلاعات و روابط بین افراد، همچنان والدینی وجود دارند که درباره تربیت جنسی و اهمیت آن نمیدانند در حالی که واژه تربیت به معنای رشد تدریجی و متناسب با استعداد افراد است. زمانی که از تربیت جنسی صحبت میکنیم، هدف ما رشد تدریجی و هماهنگ با استعدادها و توانمندیهای ذهنی کودک است که در حوزه مسائل جنسی انجام میگیرد.
متاسفانه بسیاری از والدین درباره راه های آموزش مسائل جنسی به کودکان اطلاعات بسیار اندکی دارند و یا درباره آن غفلت میکنند. تربیت جنسیتی فرزندان مسئله بسیار مهمی است که والدین باید به آن توجه کنند و بخشی از فرآیند فرزندپروری خود را به تربیت جنسی اختصاص دهند.
بیشتر کودکان در رنج سنی ۳ تا ۵ سال کنجکاویهای خود را درباره آناتومی و فیزیک بدن، تفاوتهای ظاهری پدر و مادر و... مطرح میکنند. در این سن کودک در حال کشف و پیدایش است و به همین دلیل دوست دارد درباره همه چیز بدانید.
اگر پدر و مادر فضای امنی را برای گفتوگو و پاسخ به پرسشهای کودک به وجود آورند، به خوبی میتوانند دغدغههای ذهنی کودک را بشنوند و به سوالات او جواب دهند.
بسیاری از افراد بر این باور هستند که هر چقدر دیرتر نسبت به آموزش مسائل جنسی کودکان خود اقدام کنند فرزندان آنها کنجکاوی کمتری نسبت به آزمایش کردن خواهند داشت. در صورتی که این باور کاملا غلط است. مطمئن باشید هر چقدر با فکر بازتر و همچنین در زمان مناسبتری در مورد این مسائل صحبت کنید امنیت بیشتری برای فرزند خود تامین میکنید.
اهمیت تربیت جنسی شامل مواردی همچون آگاهی نسبت به مسائل جنسی، کاهش احتمال سو استفاده جنسی، کسب مهارتهای لازم در داشتن ارتباطی موثر و به خصوص سالم، ساخت چهارچوبهای مناسب در مورد ارزشها، نگرشها و همچنین عکس العمل بجا، برخورد و عکس العمل مسئولانه و مناسب در برخورد با فرد و همچنین در روابط جنسی، بالا رفتن میزان اعتماد به نفس فرد با توجه به آگاهی که از مسائل دارد.
همه اینها نشان دهنده اهمیت بالای تربیت جنسی به موقع کودکان هستند. به یاد داشته باشید که همه کودکان از همان دوران ابتدایی زندگی خود مراحل رشد جنسی را پشت سر میگذارند.
نحوه برخورد پدر و مادر و همچنین آموزش درست آنها در مورد این مسائل علاوه بر اینکه اطلاعات فرد را تکمیل میکند بلکه در شکل گرفتن ارتباط درست بین فرزند و والدین نقش دارد. به علاوه اینکه اعتماد بین طرفین را بیشتر میکند.
آگاهی والدین از اصول تربیت جنسی کودکان کمک کرده تا پدر و مادر علاوه بر اینکه راحتتر با فرزند خود صحبت کنند، همچنین اطلاعات درستی را به فرد منتقل کنند. صحبت در مورد مسائل جنسی سه مرحله دارد: مرحله اول؛ در اولین مرحله ابتدا باید ببینید که فرزند شما از قبل چه اطلاعاتی دارد؟ همان طور که بالاتر هم گفتیم مسائل جنسی بخشی نرمال از زندگی و جامعه هستند و حتی اگر شما هم در مورد آنها صحبت نکنید بالاخره در محیط بازی، آموزش و دوستان این مسائل نمایان میشوند. در این مرحله میتوانید با سوالاتی نظیر اینکه “فکر میکنید بچهها از کجا میآیند” مکالمه را آغاز کنید.
مرحله دوم؛ در مرحله دوم اگر فرزند شما از قبل اطلاعات اشتباهی دارد همگی آنها را تصحیح کنید و حقایق را به آنها بگویید. به عنوان مثال برخی از آنها ممکن است بر این باور باشند که در حقیقت لک لکها کودکان را هدیه میآورند.
در جواب به این باور اشتباه شما باید به آنها بگویید که نوزادان در فضای شکم مادر رشد میکنند و خبری هم از لک لکها نیست!
مرحله سوم؛ در آخرین مرحله شما میتوانید حتی از گفت و گویی که در مورد مسائل جنسی دارید به عنوان فرصتی برای بازگو کردن عقاید و احساسات خود در این مورد بهره بگیرید. به عنوان مثال اینکه هر زوجی میتواند در صورت آمادگی بچه دار شوند. این یک مثال ساده است.
در این خصوص با یک مربی تربیتی کودک به گفتوگو پرداختیم.
پریسا فاضلی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه یکی از ساحتهای بسیار مهم در مباحث تربیتی را موضوع تربیت جنسی برشمرد و بیان کرد: با گسترش دنیای مجازی و دسترسی فرزندان به این فضا ضرورت این نوع از تربیت دو چندان میشود.
کارشناس تعلیم و تربیت افزود: تربیت جنسی علیرغم تصور اشتباه برخی والدین مبحثی نیست که مربوط به دوران نوجوانی و بلوغ باشد، بلکه لازمه رشد سالم و موفق فرزند این هست که والدین اطلاعات کافی درباره این نوع از تربیت را داشته باشند و شیوههای لازم برای برخورد با این مسائل در سنین مختلف و حتی از همان ابتدای کودکی را دارا باشند.
فاضلی ادامه داد: اگر که بخواهیم سنی برای بیان این مسائل تعیین کنیم از همان سنین نزدیک به دو سال که قدرت درک بچهها متفاوت نسبت به دوران نوزادی خود می شود مناسب است و لازم است که بچهها تحت آموزش اصول این تربیت قرار بگیرند؛ به عنوان مثال اولین آموزشهایی که لازم هست کودک را از آن با خبر سازیم و در آن موقعیت قرار دهیم، حفظ حریم شخصی است که مادر هنگام تعویض پوشک فرزند رعایت کند و پس از آن هنگامی که از پوشک گرفته شد در مواقعی که کودک می خواهد از دستشویی استفاده کند این حریم حفظ شود، لذا بایستی که حفظ این حریم به کودک یاد داده شود.
وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مواردی که برای آموزش حریم شخصی به کودک باید به آن توجه داشت هنگام تعویض لباس است چه والدین و چه فرزندان با رعایت آداب تمیزی لباس ولو اینکه فرزند کم سن باشد بخشی از ایمنی جنسی فرزند را در او نهادینه میکنند که در این مسئله کودک همجنس یا کودکان غیر هم جنس نسبت به همدیگر تفاوتی ندارد و همه باید سعی کنند که این حریم را حتما رعایت کنند.
این مربی و مشاور تربیتی افزود: شاید فراگیری کودک کم باشد و درک مبهمی از این مسائل داشته باشه اما همین آموزش تدریجی و نرم میتواند در آینده برای وی ساختار با ثباتی از سلامت جنسی او به وجود بیاورد. باید بدانیم کودک باید کودکی کند و تا حد ممکن فرزند ما اصلا نباید درگیر سوالات مباحث جنسی شود و این در صورتی اتفاق می افتد که والدین توجه جدی به محیط کودک خود و همه عوامل مرتبط با او داشته باشند.
فاضلی در توضیح اهمیت معاشرت کودک با اطرافیان خود اظهار کرد: افرادی که پیرامون کودک ما هستند، دوستانی که دارد، انیمیشنها، فیلمها و بازیها بدیهی است که اضطراب بیش از حد والدین و یا بیتوجهی یا سهلانگاری آن ها به این مسائل هردو نامطلوب بوده و میتواند مشکل آفرین باشد اما اگر که کنترل مناسب و مدیریت محیط توسط والدین اتفاق بیفتد، فرزند به راحتی در مسیر صحیح و سالم رشد خودش قرار می گیرد بدون اینکه احساس فشار یا کمبودی کند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال کودکانی که با فرزند ما در ارتباط هستند، نقش بسیار تاثیرگذاری بر افکار او خواهند داشت پس لازم است که این کودکان از جهت خانوادگی و تربیتی مورد توجه و دقت الدین قرار بگیرند و زمینه دوستی با کودکانی که والدین دغدغه مند و والدینی که تربیتیشان از جهت تربیتی همسویی با ما دارند سعی شود به شکلهای مختلف برای فرزند فراهم شود.
این پژوهشگر افزود: درخصوص کارتونها و بازیها نکته بسیار ضروری این است که والدین فرزندانشان را در فضای رسانه رها نکنند و کنترل و نظارت بر وی را داشته باشند.
نکته اول؛ والدین آرامش خود را حفظ کنند
وی درخصوص پاسخگویی به سوالات جنسی کودکان اظهار کرد: ممکن است برای کودک سوالات جنسی به وجود بیاید، لذا در پاسخگویی و مواجهه با این سوالات باید چند نکته را در نظر داشته باشید؛ اول اینکه داشتن آرامش و برخورد مناسب والدین بسیار ضروری است که بدون هرگونه تشویش و یا برخورد نامناسب باشد که باعث ایجاد حس گناه و یا ایجاد حالت مخفی کاری در فرزند نشود، لذا فضایی ایجاد نشود که کودک ما سوالات دیگری که برای او پیش می آید را به والدین نگوید که این شیوه به شکلی باخت تربیتی حساب می شود و والدین بایستی امنترین و در دسترسترین منبع مراجعه کودک در هر زمینهای باشند.
نکته دوم؛ از دید کودک نگاه کنید
فاضلی در توضیح دومین نکته در خصوص سوالات جنسی کودکان ادامه داد: توجه به ابعاد مختلف مسائل جنسی در نگاه یک کودک بسیار متفاوت از افراد بالغ و بزرگسال است، لذا نگاه بچهها خیلی سطحی است البته به شرط اینکه رعایت آدابی که ذکر شد، پس نگاه بچهها نگاه سطحی است بنابراین در پاسخگویی باید این نکته را لحاظ کنیم و لازم نیست که خیلی از مسائل را باز کنیم.
وی افزود: ممکن سوالی که فرزند ما دارد خیلی سوال مختصری باشد و لازم نیست همه ابعاد آن مطرح شود. به طور مثال وقتی کودک درباره تفاوت دختر و پسر کنجکاو میشود و سوال میپرسد خیلی باید مختصر و در حد ذهن کودک در همان سنین کودکی پاسخ داد و نیاز نیست اطلاعات کامل و دقیق به او بدهیم.
نکته سوم؛ منبع سوالات کودک را بیابید
فاضلی در خصوص آخرین نکته مسائل جنسی کودکان گفت: با سوالاتی که برای کودک ایجاد می شود باید کنجکاو شویم نسبت به اینکه منبع ایجاد این سوال چیست و دقت کنیم که اولا این بررسی به شکل نامحسوس انجام شود بدون اینکه کودک بازجویی تلقین کند اما در عین حال مدیریت شود و والدین به شکل نامحسوس عامل ایجاد سوال را مطلع شوند و کنترل و اقدام کافی را انجام دهند.